Sut mae’r gyfraith yn trin pensiynau’r sector cyhoeddus wrth ysgaru

Ni fydd yn syndod mai pensiwn sector cyhoeddus yn aml yw ased mwyaf gwerthfawr cwpl, ond nid yw’r ffordd y mae’n cael ei drin a’i rannu wrth ysgaru yn syml. Mae hyn yn rhannol oherwydd bod pensiynau’r sector cyhoeddus yn destun cryn ddiwygio a newid yn ddiweddar.

Y newid

Yn 2015 cyflwynodd Llywodraeth y DU newid seismig trwy symud y rhan fwyaf o aelodau pensiwn y sector cyhoeddus o gynlluniau cyflog terfynol i gynlluniau cyfartaledd gyrfa llai deniadol.

Gweithredwyd y newidiadau hyn yn gyffredinol ac effeithiodd ar y rhan fwyaf o aelodau pensiwn y sector cyhoeddus yn ôl-weithredol, nid dim ond newydd-ddyfodiaid i bob cynllun unigol.

Rhoddwyd amddiffyniad trosiannol i rai ffodus, a oedd yn agosach at ymddeol, a chaniatawyd iddynt aros yn eu cynlluniau etifeddiaeth cyflog terfynol hŷn, a mwy manteisiol, a elwir fel arall yn “underpin“.

Roedd rhai aelodau yn destun tapro, gyda hybrid o’u croniad pensiwn yn parhau gyda’r cynllun etifeddiaeth cyflog terfynol blaenorol a’r gweddill yn symud drosodd i’r cynllun diwygiedig.

Fodd bynnag, symudwyd y mwyafrif helaeth yn gyfan gwbl i’r cynllun cyfartaledd gyrfa newydd p’un a oeddent yn ei hoffi ai peidio.

Effaith net y newid hwn oedd y byddai’n rhaid i weithwyr sector cyhoeddus iau, yn anochel, ymhellach i ffwrdd o’u hymddeoliad na’u cymheiriaid hŷn, weithio am gyfnod hirach yn gyfnewid am lai o hawl i bensiwn pan fyddant yn ymddeol yn y pen draw.

Y rhethreg llethol gan y rhai a gyflogwyd yn y sector cyhoeddus oedd bod hyn yn annheg ac nid yr hyn yr oeddent wedi ymrwymo iddo.

Yn ddealladwy, roedd cryn dipyn o ddrwgdeimlad ynghylch diwygiadau’r llywodraeth.

Cyhoeddwyd yr erthygl hon gyntaf ar y Financial Times Adviser ar 18 Tachwedd 2024. Gellir dod o hyd i’r erthygl wreiddiol yn: https://www.ftadviser.com/ft-adviser/2024/11/18/how-the-law-treats-public-sector-pensions-on-divorce/