Sut bydd cyfraith yr UE yn effeithio ar sut rydych chi’n gadael eich asedau, hyd yn oed ar ôl Brexit?

Prif ddarn deddfwriaeth yr UE sy’n effeithio ar sut yr ydych yn gadael eich asedau ar ôl eich marwolaeth yw Rheoliad Olyniaeth yr UE, a elwir fel arall yn Frwsel IV. Pan gyflwynwyd y ddeddfwriaeth yn 2015, ni fabwysiadodd y DU Frwsel IV, ond mae’n dal i effeithio ar wladolion y DU sydd ag asedau yn aelod-wladwriaethau eraill yr UE, neu’r rhai sydd â chysylltiad agos â hwy, hyd yn oed ar ôl Brexit.

Mae gan lawer o wledydd yn Ewrop reolau olynu sefydlog sy’n mynnu bod yn rhaid i gyfran benodol o’ch ystâd drosglwyddo i aelodau agos eich teulu, yn hytrach na chael eu trin fel y dewiswch yn eich ewyllys. Mae gan bob gwlad hefyd ei rheolau ei hun ar gyfer penderfynu pa gyfraith ddylai fod yn berthnasol sydd wedi achosi dryswch ac ansicrwydd mawr i bobl ag asedau a ddelir mewn nifer o aelod-wladwriaethau’r UE.

Nod y rheoliad oedd symleiddio rheolau olynu ar draws yr UE drwy benderfynu pa gyfraith sy’n berthnasol i olyniaeth eich ystâd pan fyddwch yn marw. Mae’n nodi y bydd olyniaeth eich ystâd yn ei chyfanrwydd yn cael ei rheoli gan gyfraith y wlad lle rydych yn ‘preswylio’n arferol’ ar ddyddiad eich marwolaeth.

Yr unig eithriadau i’r rheol ‘preswylydd arferol’ yw (1) lle rydych wedi’ch cysylltu’n agosach â gwlad arall ar ddyddiad eich marwolaeth neu (2) lle rydych wedi dewis yn benodol i weithredu cyfraith eich cenedligrwydd yn lle hynny.

Ni wnaeth y DU optio i mewn i Frwsel IV er mwyn atal gwladolion eraill yr UE rhag defnyddio cyfreithiau olynu eu gwladwriaeth gartref i reoli eu hasedau yn y DU. O ganlyniad, mae gan y DU statws arbennig. Mae’r statws arbennig hwn yn diogelu gwladolion o’r DU sy’n berchen ar eiddo dramor drwy ganiatáu iddynt ddewis cyfraith Cymru a Lloegr fel y gyfraith i lywodraethu olyniaeth eu hasedau yn Ffrainc, yr Almaen, Sbaen ac ati.

Felly, mae’n bosibl dewis y gyfraith yr hoffech lywodraethu eich ystâd drwy wneud datganiad yn eich ewyllys neu drwy ychwanegu codisil at ewyllys sy’n bodoli eisoes. Os ydych eisoes wedi gwneud ewyllys yn unol â chyfraith eich cenedligrwydd, gellir ei drin fel pe baech wedi dewis gweithredu’r gyfraith honno’n anuniongyrchol. Sylwer bod hyn yn berthnasol  i ewyllysiau a wnaed hyd yn oed cyn i Frwsel IV ddod i rym.

Drwy ddewis y rheolau olynu a fydd yn rheoli eich ystâd, gall gynnig sicrwydd wrth gynllunio ystadau, gan y byddai’r cyfreithiau hynny’n fwyaf cyfarwydd i chi. Mae hefyd yn bwysig ar gyfer cynllunio treth, gan y dylech ystyried y posibiliadau mwyaf effeithlon o ran treth yn y ddwy wlad. Er enghraifft, nid yw Ffrainc yn cydnabod ymddiriedolaethau, felly drwy ddewis cyfreithiau Cymru a Lloegr i lywodraethu eich eiddo Ffrangeg, gallech adael eich eiddo i ymddiriedolaeth.

Ni fydd Brexit yn newid effaith Brwsel IV ar wladolion y DU gan y bydd y ddeddfwriaeth yn parhau i effeithio ar y rhai sydd ag asedau yn aelod-wladwriaethau eraill yr UE. Y rheswm am hyn yw nad oedd y DU wedi llofnodi’r rheoliad yn y lle cyntaf ac felly mae bob amser wedi cael ei thrin fel trydydd wladwriaeth at ddibenion y ddeddfwriaeth.